Autor: Mateusz Gładys

Według najnowszych źródeł zatrzymano ponad 50 osób i przeszukano około 150 obiektów. Wszyscy zatrzymani przynależą do ruchu „Obywateli Rzeszy” (niem. Reichsbürger). Wśród zatrzymanych znaleźli się m.in. Henryk XIII Książę Reuß oraz Birgit Malsack-Winkemann.

Kim są „Obywatele Rzeszy”?

Początki „Obywateli Rzeszy” sięgają lat 70. i 80. XX wieku. W języku niemieckim określa się ich mianem środowiska (niem. Milieu), co odzwierciedla strukturę tego ruchu. „Obywatele Rzeszy” nie stanowią jednej zwartej grupy. Prawicowi ekstremiści, wyznawcy teorii spiskowych czy antysemici przenikają się w ramach tego ruchu. Często poglądy członków tego środowiska stanowią mieszankę powyższych.

Bywają też określani mianem „Selbstverwalter”, co najwierniej można byłoby tłumaczyć jako „Samorządowców”. Nazwa może być jednak myląca ponieważ ich zachowanie jest jednak zdecydowanie różne od zachowania jakichkolwiek władz samorządowych. Grupa ta odmawia funkcjonowania w ramach struktur państwa niemieckiego poprzez niepłacenie podatków, mandatów lub innych opłat. Nie uznają niemieckich państwowych dowodów osobistych i tworzą własne tablice rejestracyjne, którymi posługują się na co dzień.

Takie postępowanie „Obywateli Rzeszy” jest motywowane wiarą w to, że Republika Federalna jako państwo nie istnieje lub że państwo niemieckie jest zarządzane przez tajne grupy interesów. Niektórzy z nich uznają dalsze istnienie Rzeszy Niemieckiej w granicach z 1871 lub 1937 roku.

Henryk XIII Książę Reuß

Jedną z zatrzymanych osób jest pochodzący z arystokratycznej rodziny, Henryk XIII Książę Reuß. Dobra rodziny Reuß znajdowały się na pograniczu współczesnych: Saksonii, Turyngii i Bawarii, jak również w Czechach. Po I wojnie światowej rodzina Reuß utraciła status w wyniku zniesienia tytułów szlacheckich przez nowopowstałą Republikę Weimarską. Członkowie rodziny ustami Księcia Henryka XIV, rzecznika rodu, odcięli się od kontrowersyjnego Henryka XIII ,który od lat miał na własne życzenie nie utrzymywać kontaktów z rodziną.

Henryk XIII miał jednak utrzymywać ożywione kontakty z ugrupowaniem, którego założenie szacuje się najpóźniej na listopad 2021r. Grupa miała planować zamach stanu, w tym zbrojne wkroczenie do budynku dawnego Reichstagu, obecnej siedziby niemieckiego parlamentu federalnego.

Część członków ugrupowania miała stworzyć też organ nazywany „Radą”. „Rada” stanowić miała odpowiednik rządu państwa. Członkowie gremium mieli spotykać się regularnie w ukryciu. „Rada” miała być podzielona na resorty podobne do rządowych ministerstw, na czele których znajdowały się postacie takie jak Birgit Malsack-Winkemann.

Birgit Malsack-Winkemann

W latach 2017-2021 Birgit Malsack Winkemann, z zawodu sędzia, pełniła mandat poselski w Bundestagu z ramienia partii Alternatywa dla Niemiec (niem. Alternative für Deutschland).

Część mediów niemieckich zwracała uwagę na fakt, że w czerwcu, kilka miesięcy przed akcją policyjną, senator ds. sprawiedliwości kraju związkowego Berlin Lena Kreck z partii Linke, złożyła wniosek o przeniesienie Birgit Malsack-Winkemann w tymczasowy stan spoczynku ze względu na wątpliwości co do wierności konstytucji. Wniosek został jednak odrzucony.

„Reichsbürger” w niemieckich służbach bezpieczeństwa

Niemiecki Urząd Ochrony Konstytucji szacował wielkość środowiska „Obywateli Rzeszy” w 2021 roku na 21000 osób. Środowisko to jest pod obserwacją niemieckich służb od 2016 roku, kiedy doszło do incydentu, w wyniku którego zginął jeden z funkcjonariuszy. Policjanci próbowali skonfiskować broń jednemu z „Reichsbürger”, który w efekcie tego otworzył do nich ogień.

Wskazuje się, że do grupy zatrzymanych należały także osoby wykonujące zawody zaufania publicznego. Mieli znaleźć się tam byli lub pełniący obowiązki żołnierze, policjanci, sędziowie czy lekarze. Wśród zatrzymanych miał być również żołnierz Oddziału Sił Specjalnych Bundeswehry (niem. Kommando Spezialkräfte, KSK) w czynnej służbie oraz rezerwiści.

Akcja policyjna ponownie wznieciła debatę na temat prawa dostępu do broni, jak również prawa dyscyplinarnego. Nancy Faeser, minister spraw wewnętrznych RFN, zapowiedziała zaostrzenie dostępu do broni. Padają również propozycje zmian w prawie dyscyplinarnym, które miałyby ułatwić zwalnianie ze służby publicznej osób, które stanowią zagrożenie dla demokratycznego charakteru państwa niemieckiego.

Źródła: 

[1] Odcinek podcastu „Dział Zagraniczny” [„Dlaczego próba puczu w Niemczech to nie anomalia?”] (https://www.youtube.com/watch?v=TRM7n_kCFfg)

[2] Odcinek podcastu „Der Politikpodcast – Deutschlandfunk” [„Großrazzia im Reichsbürgermilieu“] (https://deutschepodcasts.de/podcast/der-politik-podcast-deutschlandfunk/folge-295-grossrazzia-im-reichsburgermilieu)

[3] Artykuł Tagesschau (https://www.tagesschau.de/inland/reichsbuerger-razzia-forderungen-101.html

[4] Artykuły SRF (https://www.srf.ch/news/international/razzia-in-deutschland-grossrazzia-im-reichsbuerger-milieu-25-festnahmen)

[5] Artykuł OSW (https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2022-12-07/niemcy-aresztowania-pod-zarzutem-przygotowan-do-puczu)

[6] Artykuł Amadeo Antonio Stiftung (https://www.amadeu-antonio-stiftung.de/ideologie-und-szene-wer-sind-die-reichsbuerger-94087/)

[7] Artykuł WELT (https://www.welt.de/politik/deutschland/article242538041/Razzia-gegen-Reichsbuerger-Plaene-zum-gewaltsamen-Umsturz-der-Regierung.html)

[8] Artykuł SWR (https://www.swr.de/swraktuell/baden-wuerttemberg/polizeiaktion-reichsbuerger-razzia-bw-100.html)