UNIA EUROPEJSKA

Choć wybory do Parlamentu Europejskiego już za nami, temat ten wciąż kształtuje europejską agendę. Nadszedł czas, by podjąć pierwsze i zapewne jedne z najistotniejszych decyzji, które przełożą się na funkcjonowanie instytucji reprezentującej obywateli z (nadal) 28 krajów.

Obok Europarlamentu,w najbliższych tygodniach również Komisja Europejska, Rada Europejska, Bank Centralny czy Wysoki Przedstawiciel ds. Polityki Zagranicznej będą na językach. Kto obejmie najważniejsze stanowiska w UE? Odpowiedź na to pytanie może paść w ciągu najbliższych tygodni.  

Formowanie się grup politycznych w PE, ale i wybieranie ich szefów oraz wiceszefów trwa. Swojego przedstawiciela mianowała już Europejska Partia Ludowa, wskazując na to stanowisko ponownie Manfreda Webera. 46-letni niemiecki polityk może się cieszyć z co najmniej dwóch dobrych wiadomości – Weber jest również najbliższy objęcia stanowiska przewodniczącego Komisji Europejskiej. Zyskał w tej kwestii poparcie samego Jean-Claude Junckera. Liberałowie z kolei uformowali frakcję o nazwie „Odnówmy Europę” (RE), zastępując tym samym ALDE. O tym, kto zastąpi przewodniczącego liberałów jeszcze nie wiemy. Niepewności nie widać natomiast w nowo wykreowanej (i zastępującej „Europę Narodów i Wolności”) grupie „Tożsamość i Demokracja” (ID), w której skład wchodzą posłowie włoskiej Ligii i Francuzi z ugrupowania Marine Le Pen. Grupą pokieruje Marco Zanno wywodzący się z Ligii. Swoje karty odkryli również Zieloni – współprzewodniczącymi zostali Ska Keller i Philippe Lamberts. Pozostałe frakcje mają wybrać swoje kierownictwo w przyszłym tygodniu.

Z europejskiego piedestału nie schodzi temat wyboru nowego przewodniczącego Komisji Europejskiej. Obok wspomnianego Manfreda Webera, w grze są również Margrethe Vestager (Porozumienie Liberałów i Demokratów), Frans Timmermans (Socjaliści i Demokraci), Ska Keller (Zieloni). Wśród potencjalnych nazwisk pojawili się też: Kristalina Georgieva, Michel Barnier, czy Angela Merkel.

Kwestii delegowania na najważniejsze stanowiska UE poświęcony będzie z pewnością zbliżający się szczyt unijny, zaplanowany na 20-21 czerwca w Brukseli. Jednym z tematów spotkania ma być dodatkowo projekt konkluzji w sprawie długoterminowej strategii klimatycznej. Zakłada ona, że gospodarka europejska stanie się neutralna dla klimatu do 2050 roku. Poruszenie kwestii klimatycznej wydaje się szczególnie istotne w kontekście zbliżającego się wrześniowego spotkania ONZ, na którym UE powinna przedłożyć plan dotyczący ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.

Na wokandę wróciła też Szwajcaria i kwestia ratyfikacji porozumienia z Unią Europejską. Zamiast udzielenia w tej sprawie konkretnych odpowiedzi, do Brukseli przesłano pismo z prośbą o doprecyzowanie spraw takich jak: migranci, rynek pracy, wsparcie socjalne dla obywateli UE. W świetle wątpliwości i ciągnących się negocjacji, ratyfikacja porozumienia Konfederacji Szwajcarskiej z Unią Europejską to wciąż temat o statusie „pending”. 

W dniach 20-21 czerwca odbył się szczyt Unii Europejskiej, podczas którego miała zapaść  co najmniej jedna wiążąca decyzja. Miała, bo jak zaznaczał Jean-Claude Juncker, podczas spotkania przywódców państw członkowskich realnym było wskazanie kandydata na stanowisko szefa Komisji Europejskiej. Niestety, zarówno podczas oficjalnych obrad, jak i zakulisowego spotkania, nie udało się wskazać kandydata na szefa unijnego organu wykonawczego. W drodze na przywódcze stanowisko oficjalnie liczą się obecnie nazwiska: Weber, Keller, Vestager. Nieoficjalnie mówi się również o Bernierze, Grybauskaite, Georgijewej, Lagarde, Grabar-Kitarović, Plenkoviciu. Ponieważ ani w czwartek ani w piątek nie ogłoszono żadnej deklaracji, przewodniczący Rady Europejskiej zapowiedział kolejny unijny szczyt – na 30 czerwca. Nie zostało dużo czasu, bowiem do końca listopada kandydaci powinni zostać wyłonieni i zatwierdzeni przez PE. W listopadzie dobiega końca nie tylko kadencja szefa Komisji Europejskiej, ale i kadencja szefa Parlamentu. Kto zastąpi Donalda Tuska? Na pewno pod uwagę przy obsadzaniu najważniejszych unijnych stanowisk będzie brany czynnik geograficzny i płciowy. Wśród kandydatów na szefa PE wymienia się na razie Charlesa Michela, Lars Løkke Rasmussena czy Klausa Iohannisa. Tematem czerwcowego szczytu była ponadto niemniej istotna kwestia – klimat. Przeciwdziałanie niekorzystnym jego zmianom szłoby w parze z zaostrzeniem Porozumienia Paryskiego podpisanego w 2015 r. Chodzi o doprowadzenie do neutralności klimatycznej do 2050 roku.  Takiemu zapisowi sprzeciwiły się Polska, Czechy, Węgry i Estonia. „Nie możemy sobie pozwolić na to, żeby wyznaczać nowe cele klimatyczne bez odpowiednich wyliczeń i środków”  - tłumaczył PAP premier Mateusz Morawiecki. Projekt nowych norm klimatycznych, mimo że poparła je większość państw członkowskich, nie został przyjęty. Podczas szczytu zdecydowano ponadto o przedłużeniu sankcji wobec Rosji, nałożonych w związku z aneksją Krymu. Sankcje gospodarcze, finansowe, personalne i dyplomatyczne obowiązują od 2014 r. i co 6 miesięcy są przedłużane. Zostały uzależnione od całkowitej realizacji porozumień mińskich, jednak te do tej pory nie są spełnione. Drugi dzień unijnego szczytu skupiony był wokół reformy unii gospodarczej i walutowej. Spotkanie odbyło się w obecności szefów państw i rządów nienależących do strefy euro. W rozmowach uczestniczył też Mario Draghi (Bank Centralny) i Mário Centeno  (przewodniczący Eurogrupy). Zabrano głos również ws. Brexitu. Wskazano na chęć współpracy z nowym premierem Wielkiej Brytanii, uporządkowanie kwestii związanych z Brexitem, z naciskiem na możliwie bliskie partnerstwo UE i WB, zaznaczając jednocześnie, że umowa o wyjściu nie podlega dalszym negocjacjom.

Komisja Europejska podsumowała wybory do europarlamentu – tym razem pod kątem fake newsów. W przedstawionym raporcie wskazano, że miały miejsce próby zakłócania przebiegu procesu wyborczego, ale w konsekwencji nie odnotowano „wielkiego skandalu”. Dezinformacja miała na celu w dużej mierze zniechęcanie potencjalnych wyborców do głosowania, pobudzanie skrajnych i radykalnych ruchów czy zakwestionowanie Parlamentu Europejskiego jako wiarygodnej instytucji. Komisja poinformowała, że zebrane dowody wskazują na to, że za fake news’ową kampanią stoi Rosja.

Cecilia Malmström, Komisarz UE ds. Handlu, zakomunikowała, że zawarcie umowy handlowej Unii Europejskiej z Mercosur – organizacją zrzeszającą kraje Południowej Ameryki: Argentynę, Brazylię, Urugwaj i Paragwaj – jest możliwe jeszcze przed zakończeniem obecnej kadencji KE. Po podpisaniu umowy, objętych byłoby nią ponad 700 mln ludzi. Na kontrowersje dotyczące skutków omawianej umowy handlowej – m.in. negatywne zmiany klimatu czy wylesienie w Ameryce Południowej – komisarz odpowiedziała, że w umowie pojawi się rozdział o ambitnym handlu i zrównoważonym rozwoju. Niemniej, wiele kwestii pozostaje niewyjaśnionych, a więc dalsze rozmowy i ustalenia są konieczne przed finalizacją największej jak dotychczas umowy handlowej. Wskazywano, że porozumienie mogłoby przewyższać trzykrotnie zyski płynące z podobnych porozumień podpisanych pomiędzy UE a Kanadą czy Japonią.

Źródła:

https://www.bbc.com/news/world-europe-48500336 

https://www.euractiv.pl/ 

https://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/ 

https://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/mateusz-morawiecki-na-szczycie-unii-europejskiej-w-brukseli,946339.html 

autorka: A. Karbowicz

SZWECJA

W środę, 12 czerwca, w szwedzkim Riksdagu odbyła się ostatnia przed wakacyjną przerwą debata liderów partii politycznych. Premier Stefan Löfven rozpoczął ją przemówieniem, w którym starał się ożywić stary ludowy ideał socjaldemokratów – zapowiedział bowiem „masową ofensywę socjalną”, która miałaby polegać na wykorzystaniu gospodarki do budowy dobrze zarządzanych ośrodków zdrowia, posterunków policji i domów spokojnej starości.

Lider Lewicy, Jonas Sjöstedt, w odpowiedzi na słowa premiera, przedstawił raporty alarmowe z gmin i rad powiatów borykającymi się z kłopotami finansowymi i wezwał obecny rząd do rozsądnej zmiany jego polityki, zwłaszcza w kwestiach budżetowych.

Przywódca Moderatów, Ulf Kristersson, podniósł w debacie kwestię ostatnich strzelanin i próby zdetonowania bomby na dworcu centralnym w Malmö. Skrytykował on rządzących za ich nieudolną walkę z przestępczością, podkreślił, że Szwedzi nie czują się już bezpiecznie we własnym państwie. Stefan Löfven wystąpił w obronie swojego rządu, wskazując, że Szwecja kształci coraz większą liczbę policjantów, policja otrzymuje od rządu wysokie wsparcie finansowe, a przepisy prawne dot. przestępstw z wykorzystaniem broni zostały zaostrzone. Nie przekonało to jednak Kristerssona, że – jak stwierdził Löfven – problem nie istnieje.

W dyskusji powróciła także sprawa aborcji. Annie Lööf (liderka Partii Centrum) przypomniała uczestnikom debaty, że Chrześcijańscy Demokraci chcą dać położnym prawo do odmowy wykonania aborcji (legalnej w Szwecji) ze względu na klauzulę sumienia. Według Lööf jest jednoznaczne z jednoznaczne z odmową świadczenia usług medycznych, do których Szwedki mają prawo. Ebba Busch Thor (liderka Chrześcijańskich Demokratów) zapewniła jednak, że partia od 30 lat popiera bezpieczną aborcję i nie zamierza zmieniać swojego stanowiska w tej sprawie.

W okresie wakacyjnym szwedzcy politycy najprawdopodobniej zwolnią tempa, nie licząc tzw. Tygodnia Almedalen (szw. Almedalsveckan), który odbędzie się w dniach od 30 czerwca do 7 lipca 2019 roku. Tydzień Almedalen, znany także jako Tydzień Polityków, to coroczna impreza odbywająca się w Visby na Gotlandii. Z przemówieniami, seminariami i innymi działaniami politycznymi uważany jest za najważniejsze forum w szwedzkiej polityce. W ciągu tygodnia przedstawiciele najważniejszych partii politycznych w Szwecji na przemian wygłaszają wieczorami przemówienia transmitowane na żywo w szwedzkiej telewizji.

Źródła:

https://www.dn.se/nyheter/politik/sjostedt-attackerade-lofven-om-valfarden/ 

https://www.dn.se/nyheter/politik/kristersson-ni-har-tappat-greppet-om-brotten/ 

https://www.dn.se/nyheter/politik/aborter-blev-het-fraga-i-debatten/ 

https://en.wikipedia.org/wiki/Almedalen_Week

autorka: K. Durma

SZWAJCARIA

W piątek, 14 czerwca, w całej Szwajcarii odbył się protest, który miał zwrócić uwagę na problem nierównych płac dla kobiet i mężczyzn. W ramach protestu kobiety zakończyły pracę wcześniej, a konkretnie o godzinie 15:24. Według związków zawodowych, o tej porze zaczynają tzw. pracę darmową, biorąc pod uwagę różnicę między zarobkami przedstawicieli obu płci.

Uchwalony jeszcze w marcu manifest akcji zawiera, poza równouprawnieniem płacowym, także wiele innych postulatów – wśród nich m.in. finansowe dowartościowanie pracy w gospodarstwie domowym, ukrócenie bezkarności i bagatelizowania przemocy o charakterze seksualnym bądź seksistowskim. Protestujące domagają się także swobodnego i bezpłatnego dostępu do środków antykoncepcyjnych oraz przerywania ciąży, jak również likwidacji ukierunkowanych płciowo stereotypów w kulturze, mediach, oświacie i reklamie.

Główne demonstracje, w tym przemarsz przed siedzibą rządu i parlamentu w Bernie, odbyły się tego dnia późnym popołudniem. Warto też zaznaczyć, że wybrana data nie była przypadkowa. Dokładnie 14 czerwca 1991 roku Szwajcarki po raz pierwszy wyszły na ulicę, co z kolei miało miejsce w dwudziestą rocznicę przyznania kobietom praw wyborczych. Uzyskały one to prawo wyjątkowo późno, w porównaniu do innych państw europejskich.

Źródło:

https://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2 

https://www.swissinfo.ch/eng/feminism_why-swiss-women-are-back-on-strike-today/45025458 

autorka: J. Wróblewska

DODATEK EKSTRA – FRANCJA: Tygodniowa agenda (10.06-16.06) spotkań międzynarodowych Prezydenta, Premiera, Ministra Europy i Spraw Zagranicznych, Ministra ds. europejskich oraz Sekretarza Stanu w MEiSZ

Prezydent E. Macron

Premier E. Philippe

J.-Y. Le Drian, Minister Europy i Spraw Zagranicznych

De Montchalin, Minister ds. europejskich

J.-B. Lemoyne, Sekretarz Stanu w MEiSZ

autor: P. Ostrowski

***