W wyborach startowało czterech kandydatów. Niestety żaden z biorących udział w wyborach nie dostał wymaganej większości, dlatego też przewidziano drugą turę, którą zaplanowano na 5 maja 2019. Najwięcej głosów uzyskali: Gordana Siljanovska-Davkova - kandydatka opozycyjnej partii VMRO-DPMNE, Stev Pendarovski - którego wspiera rządząca partia, a także kandydat popierany przez albańską opozycję - Blerim Reka. Gordana-Siljanovska Davkova uzyskała poparcie 42,84 [1] proc. głosujących. Stevo Pendarovski zyskał poparcie 42,24 proc. oddających głos w wyborach. Trzeci kandydat, reprezentujący mniejszość albańską Blerim Reka uzyskał 10,58 proc. głosów. Frekwencja w wyborach wyniosła 41,72 proc., co oznacza, że przekroczony został 40-procentowy próg wymagany, by zostały one uznane za ważne.
Kandydaci, którzy najprawdopodobniej będą startować w drugiej turze to Gordana Siljanovska-Davkova oraz Stevo Pendarovski, którzy uzyskali najwięcej głosów. Obydwoje pretendenci na prezydenta popierani są przez dwie największe partie w Północnej Macedonii.
Gordana Siljanovska-Davkova jest pierwszą kobietą kandydującą na prezydenta w Macedonii po 1991 roku. Kandydatka jest popierana przez konserwatywną partię – Wewnętrzną Organizację Macedońska Organizacja Rewolucyjna – Demokratyczna Partia Macedońskiej Jedności Narodowej (VMRO-DPMNE), będącą obecnie największą partią opozycyjną w państwie. Siljanovska-Davkova jest profesorem prawa na Uniwersytecie Świętych Cyryla i Metodego w Skopju. Popiera przystąpienie Macedonii do Unii Europejskiej i NATO, jednak jest przeciwna porozumieniu, które dotyczyło zmiany nazwy.
Stevo Pendarovski wykłada bezpieczeństwo międzynarodowe na Uniwersytecie American College Skopje. Był doradcą ds. bezpieczeństwa narodowego przy prezydencie Borysie Tajkovskim, a następnie głównym doradcą ds. polityki zagranicznej przy prezydencie Branko Crvenkovskim. Kandydat jest popierany przez partię rządzącą - Socjaldemokratyczny Związek Macedonii (SDSM), również z ramienia tej partii startował w wyborach prezydenckich w 2014 roku. Popiera podpisane porozumienie zmieniające nazwę Macedonii, jest też euroentuzjastą.
Mała różnica głosów między kandydatami świadczy o społeczeństwie podzielonym pomiędzy dwa główne obozy - partię demokratyczno – liberalną SDSM i narodowo - konserwatywną VMRO-DPMNE. Dwie partie rządzą niezmiennie w państwie od 1992 roku, stygmatyzując i konfliktując społeczeństwo w najważniejszych kwestiach politycznych.
Istnieje obawa, że podczas drugiej tury wyborów może zabraknąć wymaganej frekwencji, potrzebnej by wybory uznać za ważne. Wiele zależy od głosujących na kandydata mniejszości albańskiej, bowiem głosujący mogą zbojkotować wybory i wówczas frekwencja może nie być wystarczająca. W takim przypadku po upływie kadencji obecnego prezydenta Ǵorge Ivanova (12 maja 2019), obowiązki głowy państwa przejmie przewodniczący parlamentu. Byłaby to zapowiedź następnego kryzysu politycznego w Północnej Macedonii. Jednakże komplikacja nie jest na rękę rządzącym, którzy liczą na progres w procesie przystąpienia do Unii Europejskiej i NATO.
[1] Źródło: Wikipedia, Македонски претседателски избори (2019)(Wybory prezydenckie w Macedonii <2019>), Uaktualnione: 23.04.2019.
aut. Zuzanna Halina Sielska
***