Problemy hiszpańskiej gospodarki tak jak i innych europejskich państw rozpoczęły się w 2008 roku po wybuchu kryzysu finansowego, chociaż duży wpływ miało również załamanie się sektora nieruchomości(podobnie jak w Portugalii) czyli tzw. “Koła napędowego” gospodarki hiszpańskiej[2]. W latach 2002-2007 ceny nieruchomości wzrosły o ok. 60%, a znaczna część społeczeństwa hiszpańskiego była zatrudniona w tym sektorze. Ekspansja niskooprocentowanych kredytów spowodowała jednak pęknięcie bańki cenowej na rynku nieruchomości, a także spadek cen mieszkań o ok. 15%. W latach 2008-2010 zredukowano w sposób dość drastyczny (aż o 45%) zatrudnienie w sektorze nieruchomości, co odpowiada również za dzisiejszy wysoki stan bezrobocia w Hiszpanii[3].
Jeśli chodzi o przyczyny tak wysokiej stopy bezrobocia wśród młodych (najwyższej w Europie) można jej szukać zarówno w kryzysie finansowym z 2008 roku jak i z faktu, iż znaczna część bezrobotnych pomiędzy 19 a 25 rokiem życia nie posiada średniego wykształcenia, ani żadnego przygotowania zawodowego. Pokolenie ninis(ani-ani) czyli osób, które ani nie pracują, ani nie studiują liczy ok. 700 tysięcy. Są to osoby, które mieszkają z rodzicami, zakończyły edukację przed 16 rokiem życia, a także nie posiadają żadnych aspiracji zawodowych czy obowiązków[4].
Przyczyn w powstaniu pokolenia ni-nis upatruje się w niewydolnym systemie edukacji, w czasie prosperity na rynku nieruchomości wielu młodych ludzi było bardziej zainteresowanych wysokimi i szybkimi zyskami finansowymi na tym polu niż inwestycją w edukację i wielu z nich po prostu zrezygnowało ze szkoły[5].
Dużym problemem staje się również tak zwany “drenaż mózgów/umysłów” czyli stan w którym większość najlepiej wykształconych obywateli decyduje się na emigrację ze względu na brak perspektyw w państwie swojego pochodzenia. Na ten krok(emigrację zarobkową) od 2008 roku zdecydowało się ok. 300 tysięcy młodych Hiszpanów[6].
Ważnym aspektem jest również fakt, iż edukacja uniwersytecka w Hiszpanii w przeciwieństwie do Polski jest płatna. Oczywiście istnieją stypendia, które pomagają pokryć koszty edukacji chociaż w części, ale nie zmienia to jednak faktu, iż roczna edukacja na poziomie uniwersyteckim w zależności od regionu czy uniwersytetu waha się od kilkuset do kilku tysięcy euro, średnio jest to 1100 euro. Uzyskanie stopnia naukowego w Hiszpanii jest około 20 razy droższe niż np. w Niemczech. Jeśli chodzi o studia magisterskie cena wzrasta do średnio 2200 euro rocznie[7].
Również niechęć Hiszpanów do nauki języków obcych sprawia iż na międzynarodowym rynku pracy ich kwalifikacje nie są konkurencyjne. Jedną z przyczyn tego stanu rzeczy jest wspominana już wcześniej niewydolność systemu edukacyjnego - na lekcjach języka od uczniów nie wymaga się wiele, a jeżeli rodzice chcą zainwestować w prywatne lekcje koszty są wysokie[8].
Problem bezrobocia w Hiszpanii wydaje się być bardzo poważny, ale nie “beznadziejny”. Przede wszystkim istotna byłaby gruntowna reforma edukacyjna, która uwzględniłaby również system szkolnictwa zawodowego, a także reedukację tych, którzy z edukacji zrezygnowali w bardzo młodym wieku - obecnie pozostają oni na utrzymaniu rodziców, ale już niedługo staną się kolejnym obciążeniem dla państwa[9]. Wprowadza się również wiele kursów dokształcających dla osób, które ukończyły szkołę średnią. Dalszy rozwój sektora usług, a w szczególności turystyki przyniesie również poprawę poprzez utworzenie nowych miejsc pracy i możliwości rozwoju dla dzisiejszych bezrobotnych.
Zuzanna Mikołajska
[1] http://www.datosmacro.com/paro/espana, dostep 05/04/2017, 16:14.
[2]http://www.money.pl/gospodarka/unia-europejska/wiadomosci/artykul/bezrobocie-w-hiszpanii-spadek-poprawa-na,172,0,2230444.html , dostep, 05/04/2017, 16:19.
[3] https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/strefa-euro/rynek-pracy-w-hiszpanii-kryzys-bezrobocie/, dostep 05/04/2017, 16:28.
[4] http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/bezrobocie-wsrod-mlodych-w-hiszpanii-nie,95,0,1653599.html, dostep 05/04/2017, 16:35.
[5] http://gosc.pl/doc/1297105.Pokolenie-nini, 05/04/2017, 16:41.
[6] http://www.bankier.pl/wiadomosc/Hiszpania-bezrobocie-wsrod-mlodziezy-najwyzsze-w-Europie-3360205.html, 05/04/2017, 16:38.
[7] http://www.elmundo.es/sociedad/2016/04/15/570f9b3ce5fdea6d578b45cd.html, dostep 05/04/2017, 16:56
[8] http://www.abc.es/familia-educacion/20140405/abci-hablar-varios-idiomas-201404041054.html, dostep 05/04/2017, 16:52
[9] http://www.polskieradio.pl/42/273/Artykul/1542347,Pokolenie-aniani-w-Hiszpanii-przybywa-mlodych-bez-pracy-i-studiow , dostep 05/04/2017, 17:10.