W lutym 2020 roku sąd konstytucyjny Bośni i Hercegowiny unieważnił ustawę parlamentu Republiki Serbskiej. Ustawa uznawała całą ziemię rolną, będącą niegdyś własnością publicznych podmiotów Jugosławii, za własność regionu. Sąd konstytucyjny stwierdził, że nie jest to zgodne z konstytucją Bośni i Hercegowiny. W odpowiedzi parlament Republiki Serbskiej chciał wywrzeć presję na władzy centralnej Bośni i Hercegowiny, by zmieniono sposób wybierania sędziów w sądzie konstytucyjnym w BiH. Według porozumień daytonowskich z 1995 roku organ ten składa się z 9 członków, z czego 4 pochodzi z nominacji Izby Reprezentantów Federacji, dwóch desygnuje Zgromadzenie Republiki Serbskiej, a pozostałych 3 sędziów mianuje prezes Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w porozumieniu z prezydencją. Sędziowie z nominacji ETPCz nie mogą być mieszkańcami Bośni i Hercegowiny, ani pochodzić z państw ościennych. Bośniaccy Serbowie z Miloradem Dodikiem na czele (przedstawiciel Serbów w Prezydium Bośni i Hercegowiny) nie zgadzają się, by w skład Sądu Konstytucyjnego wchodzili zagraniczni sędziowie wybierani przez zagraniczne instytucje.
Coraz częściej bośniaccy Chorwaci ukazują swoje poparcie polityce prowadzonej przez Milorada Dodika. W wyborach do prezydium Bośni i Hercegowiny w 2018 roku jako przedstawiciel narodowości chorwackiej startował Dragan Čović, polityk Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej BiH (Hrvatska demokratska zajednica – HDZ BiH) i były przewodniczący Prezydium Bośni i Hercegowiny. Reprezentant Chorwatów wielokrotnie odwoływał się do zwiększenia autonomii swojego narodu w Bośni i Hercegowinie. Polityk i jego zwolennicy uważają, że nie jest sprawiedliwe, że Serbowie mają własną autonomiczną część składową państwa, a Chorwaci dzielą swoje terytorium i tym samym organy administracyjne z Bośniakami. W 2020 roku, w dwudziestą piątą rocznicę podpisania układu wynegocjowanego w Dayton, D. Čović wraz z M. Dodikiem wystąpili przeciwko Wysokiemu Przedstawicielowi ds. Bośni i Hercegowiny, uważając, że przemawia on jedynie w imieniu Bośniaków, nie uwzględniając interesów innych narodowości w państwie. Urząd Wysokiego Przedstawiciela dla Bośni i Hercegowiny, który ma reprezentować ONZ oraz społeczność międzynarodową państwie został powołany po wojnie na mocy układu wynegocjowanego w Dayton w 1995 roku. Na mocy ustaleń bońskich, ma on uprawnienia do zdymisjonowania polityków, którzy mogą stać na przeszkodzie wdrażania procesu pokojowego w państwie, ale przede wszystkim czuwa nad przestrzeganiem ustaleń pokojowych w Bośni i Hercegowinie. Choć zdania opinii międzynarodowej są podzielone to w tym roku, premier Chorwacji, Andrej Plenković, wyraził poparcie w stosunku do dążeń zwiększających autonomię bośniackich Chorwatów podkreślając, iż dwudziesta piątą rocznica to dobry moment na rewizję porozumienia.
Wizyta Siergieja Ławrowa
Republika Serbska (część składowa BiH) dąży do niezależności również na arenie międzynarodowej utrzymując szczególne relacje z Rosją. W grudniu 2020 roku miała miejsce kontrowersyjna wizyta Siergieja Ławrowa w Bośni i Hercegowinie. Wizyta została okrzyknięta skandalem dyplomatycznym, bowiem Minister Spraw Zagranicznych Rosji odwiedził w pierwszej kolejności Republikę Serbską i spotkał się z Miloradem Dodikiem, a nie z wszystkimi przedstawicielami Prezydium Bośni i Hercegowiny. Dodatkowo wizyta odbywała się w otoczeniu flag Republiki Serbskiej i Rosji, pomijając flagę Bośni i Hercegowiny. Skandalem okazał się także podarunek, który dostał Minister Spraw Zagranicznych Rosji. Milorad Dodik przekazał Siergiejowi Ławrowowi trzystuset letnią prawosławną ikonę pochodzącą z Ukrainy z terenów kontrolowanych przez Rosję. Po ingerencji ukraińskich polityków S. Ławrow zapowiedział, że zwróci Ukrainie ikonę.
Autorka: Zuzanna Sielska
Redaktor: Emil Plewa
Źródła:
https://rs.n1info.com/region/a683533-lavrov-u-bih-pozvao-na-postovanje-dejtona-dodik-mu-poklonio-ikonu-u-pozlati/
https://www.dw.com/hr/rs-i-izvorni-dayton-odcjepljenje-ili-disolucija-bih/a-52433998
https://www.bbc.com/serbian/lat/balkan-55357990
https://www.jutarnji.hr/vijesti/svijet/plenkovic-podrzao-hdz-bih-i-marija-kordica-biramo-kvalitetu-zivota-i-sigurnost-15037571