W ubiegłym tygodniu odbył się szczyt UE-Bałkany Zachodnie. Efektem wideokonferencji jest deklaracja z Zagrzebia, do której przyłączyli się partnerzy z południowo-wschodniej Europy. Unia Europejska zapewniła m.in. o swoim jednoznacznym poparciu dla europejskiej perspektywy Bałkanów Zachodnich. Bałkany Zachodnie z kolei zadeklarowały swoje zaangażowanie na rzecz europejskiej przyszłości. Ta perspektywa została określona jako strategiczny wybór. W deklaracji zawierającej szereg punktów pojawił się m.in. wątek współpracy w kontekście walki z Covid-19.
Ambasadorowie unijnych państw zatwierdzili propozycję Komisji Europejskiej, zgodnie z którą pomoc finansową w wysokości 3 mld euro dostanie 10 państw partnerskich objętych politykami rozszerzenia i sąsiedztwa. Wsparcie opierać się będzie na pożyczkach - udzielanych na bardzo korzystnych warunkach. Środki mają wzmocnić stabilność makrogospodarczą i ułatwić dysponowanie zasobami. O koniecznej solidarności w obliczu skutków pandemii mówił Zdravko Marić. Jak stwierdził chorwacki minister finansów, „państwa objęte politykami rozszerzenia i sąsiedztwa to nasi najbliżsi partnerzy. Teraz bardziej niż kiedykolwiek jest szalenie ważne, by trzymać się razem”. Pomoc finansowa obejmie Albanię, Bośnię i Hercegowinę, Gruzję, Jordanię, Kosowo, Mołdawię, Czarnogórę, Macedonię Północną, Tunezję i Ukrainę. Decyzję muszą jeszcze przyjąć Parlament Europejski i Rada.
Z kolei o prawach człowieka w dobie pandemii mówił Josep Borrell. Szef unijnej dyplomacji podkreślił w oświadczeniu, że obecnie należy zwracać szczególną uwagę na przestrzeganie zasad demokracji czy praworządności. Mamy do czynienia z sytuacją kryzysową, a więc niektóre prawa obywatelskie mogą być ograniczane. Ale tylko wtedy, gdy ograniczenia te są niezbędne, proporcjonalne, tymczasowe i pozbawione dyskryminacji. Nie można ograniczać wolności wypowiedzi, wolności prasy, dostępu do informacji. Borrell odniósł się również do technologii cyfrowej, która może być pomocna w walce z pandemią, ale tylko jeśli jest wykorzystywana z poszanowaniem m.in. prawa do prywatności. Szef unijnej dyplomacji przyznał, że rola Organizacji Narodów Zjednoczonych w mobilizowaniu i koordynowaniu relacji na Covid-19 jest bardzo ważna. „Zdecydowanie popieramy apele sekretarza generalnego ONZ o natychmiastowe globalne zawieszenie broni i o zaprzestanie przemocy płciowej oraz prace wysokiej komisarz ds. praw człowieka i działania jej biura” - czytamy w oświadczeniu.
Źródła:
https://www.consilium.europa.eu/media/43765/zagreb-declaration-pl-06052020.pdf
autorka: Agata Karbowicz
Holandia
Statystyki zakażeń koronawirusem (stan na 11.05.2020 r.): Zakażonych: 42 788 Zmarłych: 5 456 Wyleczonych: (brak nowych danych, co najmniej 250).
Premier Rutte ogłosił plan znoszenia restrykcji, który ma docelowo być zrealizowany do 1 września, jednakże pewne ograniczenia pozostaną do końca epidemii. Od 11 maja czynne są salony fryzjerskie, szkoły podstawowe, biblioteki publiczne i niektóre obiekty sportowe. Znoszenie obostrzeń jest jednak warunkowe. Gdyby liczba zakażeń się wzrosła restrykcje zostaną przywrócone. Rząd zapowiedział także powszechne testy na obecność koronawirusa dla każdego z objawami.
Holenderskie szpitale coraz częściej przed przyjęciem chorych na inne choroby niż koroanwirus, dokonują u nich na wstępie testu na obecność COVID-19. Wielu w krajach w tym Polsce do zakażeń u wielu osób doszło właśnie podczas wizyty w szpitalu czy przychodni przez kontakt z osobą zakażoną koronawirusem, a przechodzącą go bezobjawowo.
Wspólne stanowisko Holandii i Francji oraz wezwane do władz Unii Europejskiej ws. egzekwowania od partnerów handlowych wymogów dotyczących standardów klimatycznych (Europejski Zielony Ład) i warunków pracy. Jak wskazuje się zaostrzenie tej polityki jest skutkiem problemów gospodarczych Europy wskutek epidemii COVID-19. Protekcjonizm europejskiego rynku ma być także przygotowaniem do dalszych negocjacji z Wielką Brytanią oraz odpowiedzią na wojnę handlową między Stanami Zjednoczonymi, a Chinami. W szczególności ma zablokować niekontrolowany wzrost znaczenia brytyjskiej gospodarki kosztem gospodarki państw UE. Wskazuje się także, że stawki celne i taryfowe mają być skuteczną formą nacisku na inne kraje, aby wymóc osiągniecie zrównoważonego rozwoju.
Nie cichną kontrowersje wokół eutanazji osób z demencją. Od 1973 roku w Holandii można przeprowadzić legalnie eutanazję. Od tego czasu prawo w tej materii co raz jest liberalizowane. Pod koniec kwietnia Sąd Najwyższy uznał, że można przeprowadzić eutanazję osób chorych na demencje nawet bez jej zgody. Ty samy sąd zakończył trwające od ponad czterech lat postępowanie przeciwko lekarce, która miała dokonać eutanazji bez zgody pacjentki, która odzyskała przytomność w czasie śmiertelnego zastrzyku.
Źródła:
https://google.com/covid19-map/?hl=pl
autor: Emil Plewa
Liechtenstein
Statystyki zakażeń koronawirusem (stan na 11.05.2020 r.): Zakażonych: 82, Zmarłych: 1, Wyleczonych: pow. 55.
Od zeszłego tygodnia brak nowych przypadków zakażeń koronawirusem. Liechtenstein jest jednym z nielicznych państw, które względnie opanowały epidemię w swoich graniach. Jednakże wynika to z niewielkiej liczby ludności oraz naturalnej izolacji kraju.
Reprezentacja księstwa wystartuje w skokach narciarskich. 15-letnia Austriaczka Alina Buechel postanowiła, że od tej pory będzie występować pod barwami księstwa. Decyzja raczej ma charakter czysto pragmatyczny. W Austrii Alina ma konkurencję, a jej wyniki nie są ze szczytów tabel. Po zmianie barw jest pierwszą w historii reprezentantką Liechtensteinu w skokach narciarskich co zostało z radością przyjęte przez tamtejszą Federację Narciarską. Ponadto narciarka alpejska Charlotte Lingg także postanowiła zmienić barwy ze szwajcarskich na książęce.
Źródła:
https://google.com/covid19-map/?hl=pl
https://www.radio.li/news-1/keine-neuen-positiven-faelle-liechtenstein
autor: Emil Plewa
Hiszpania
W niedziele (10.05) w Hiszpanii odnotowano najniższą liczbę zgonów spowodowanych koronawirusem od 18 marca. Potwierdza to, że Hiszpania jest na najlepszej drodze, aby wygrać walkę z Covid-19. Od 11 maja większość prowincji będzie mogła przejść z fazy 0 (przygotowania do rozpoczęcia odmrażania) do fazy 1. Ze względu na niespełnienie wymogów sanitarnych do tej grupy nie dołączy m.in Wspólnota Madrytu, Barcelona, Málaga czy Toledo.
Etap 1. zakłada otwarcie małych przedsiębiorstw, miejsc kultu (tylko 1/3 miejsc może być zajętych), dozwolone będą spotkania maksymalnie 10 osób w mieszkaniach albo w ogródkach barów czy restauracji. Mieszkańcy mogą podróżować w ramach prowincji, spotykać się ze znajomymi, uprawiać sport na świeżym powietrzu, przemieszczanie między prowincjami dozwolone jest tylko w konkretnych przypadkach. Wciąż rekomendowane jest noszenie maseczek.
Wspólnoty, którym nie udało spełnić wymogów, aby przejść do 1 fazy odchodzenia od obostrzeń kwestionowały decyzje rządu. Podczas dziewiątej konferencji prezydentów Andaluzja i Walencja zarzucały premierowi Hiszpanii faworyzowanie i nierówne traktowanie niektórych Wspólnot Autonomicznych. Prezydent Wspólnoty Madrytu, Isabel Díaz Ayuso nalegała, aby przejść do kolejnej fazy mimo niekorzystnych wyników raportu, który został przedstawiony przez dyrektor generalną ds. zdrowia publicznego, która podała się do dymisji. Jednak w odpowiedzi na zarzuty, premier Pedro Sánchez oznajmił, że nie ma zamiaru przekładać gospodarkę nad zdrowie obywateli. Próbował też uspokoić prezydentów Wspólnot, że rząd zrobi wszystko co będzie konieczne, aby zapewnić wystraczające środki dla ratowania gospodarki.
Źródła:
https://www.elmundo.es/espana/2020/05/08/5eb573ebfc6c83197f8b46a0.html
https://www.diariodesevilla.es/espana/abrir-comercios-10-mayo_0_1459654491.html
https://www.elmundo.es/madrid/2020/05/07/5eb4612521efa037508b4607.html
autorka: Agata Rydzewska
Włochy
Włochy, jeden z krajów najbardziej dotkniętych pandemią wirusa COVID-19, podczas której zginęło ponad 30 000 osób, przygotowuje się na najgorszą recesję od czasów II wojny światowej. Podczas gdy rozprzestrzenianie się wirusa zdaje się być pod kontrolą a kraj zaczyna łagodzić restrykcje jednego z najdłuższych i najostrzejszych lockdownów w Europie, długoterminowe skutki walki z pandemią dla włoskiej gospodarki stają się coraz bardziej widoczne i nieuniknione.
Z tego powodu rząd Włoski przygotowuje nowe środki wspierania firm walczących ze skutkami koronawirusa. Włoski minister gospodarki Roberto Gualtieri w wywiadzie dla gazety Il Messaggero zapowiedział, że rząd udzieli wsparcia średnim i dużym przedsiębiorstwom w formie „kapitałowych lub hybrydowych instrumentów kapitałowych”. Małe przedsiębiorstwa, będące podstawą włoskiej gospodarki, mogą liczyć na dostęp do dotacji i zachęt podatkowych w celu powiększenia kapitału, z gwarancjami wspieranymi przez państwo i dostępem do pomocy państwa w formie obligacji hybrydowych. Na wsparcie przedsiębiorców przeznaczone zostanie 55 mln euro, które będą przydzielone i zarządzane przez pożyczkodawcę państwowego Cassa Depositi e Prestiti (CDP). Oczekuje się, że nowy pakiet pomocowy pod nazwą „Relaunch-Italy”, obejmujący również ulgi dla rodzin na opiekę nad dziećmi oraz fundusze na zasiłki dla bezrobotnych, zostanie przedstawiony w najbliższych dniach. Zwiększy on deficyt budżetowy kraju do 10,4% produktu krajowego brutto, najwyższego od początku lat 90. „Państwo ma obowiązek interweniować w celu obrony i wspierania pracowników i firm. Nikt nie chce gospodarki kierowanej przez państwo, ale potrzebne są interwencje, które chronią i jednocześnie stymulują system produkcyjny” - powiedział Gualtieri.
Gualtieri zapowiedział również, że Włochy zamierzają uzyskać dostęp do Unijnego Funduszu Odbudowy już w drugiej połowie 2020 r. a udostępnione środki mają wynieść co najmniej 100 miliardów euro.
Komisarz ds. Ekonomii Unii Europejskiej Paolo Gentiloni pochwalił kroki podjęte przez rząd włoski w celu powstrzymania skutków kryzysu gospodarczego. Według prognoz Unii Europejskiej, pierwszych od wybuchu pandemii, dług publiczny Włoch osiągnie w tym roku o 158,9% PKB, a jego gospodarka skurczy się o prawie jedną dziesiątą. Wzrost zadłużenia jest częściowo spowodowany dużym spadkiem produktu krajowego brutto Włoch, który według danych Komisji zebranych do 23 kwietnia spadnie o 9,5% w tym roku i 18% w okresie sześciu miesięcy do czerwca. Nie bez znaczenia jest również ultimatum niemieckiego Trybunału Konstytucyjnego dla EBC w sprawie jego sztandarowego programu stymulacyjnego. Orzeczenie to spowodowało gwałtowną wyprzedaż włoskiego długu.
Trwa również przeciąganie liny pomiędzy rządem a regionami w sprawie znoszenia restrykcji w fazie drugiej walki z wirusem – „koegzystencji”. Podczas gdy rząd Giuseppe Conte apeluje o wstrzemięźliwość i rozsądek, kolejni regionalni gubernatorzy próbują przyspieszyć próby rozmrażania gospodarki. Wielu gubernatorów, w tym gubernator Puglii Michele Emiliano ogłosiło, że nawet bez centralnych wytycznych INAIL 18 maja ponownie otworzą plaże, salony fryzjerskie i kosmetyczne oraz bary, ponieważ opracowane przez nich regionalne wytyczne, wydają się więcej niż wystarczające. Rozmowy z Konfederacją Regionów mają być kontynuowane w poniedziałek.
Źródła:
https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-italy-economy-idUSKBN22M0BN?
autorka: Claudia Zygmunt
Norwegia
W czwartek 7.05 odbyła się konferencja prasowa rządu, która poświęcona była aktualnej sytuacji epidemicznej w Norwegii. Rząd przedstawił harmonogram otwierania kraju. Premier Norwegii Erna Solberg podsumowała, że minęło już 8 tygodni od momentu wprowadzenia restrykcji i że już czas znosić obostrzenia. Rząd zdecydował, że priorytetowo potraktuje dzieci i młodzież, później życie zawodowe. Od 11 maja będzie możliwość otwarcia wszystkich szkół, ale przy zastosowaniu specjalnych wytycznych, a od 1 czerwca będzie można otworzyć parki rozrywki i lokale gastronomiczne bez serwowania posiłków w restauracji. Od 15 czerwca mogą odbywać się imprezy masowe maksymalnie do 200 osób, otwarcie basenów i parków wodnych i klubów fitness. Jednak nie ma jeszcze podanej konkretnej daty podróży za granicę.
Minister zdrowia i opieki mówił, że Norwegowie muszą być przygotowani na kolejne wybuchy epidemii. Również od 7.05 możliwe jest prywatne spotykanie się w grupach do 20 osób, trenowanie. Jednak Tegoroczne pochody dzieci, z okazji Dnia Konstytucji 17 maja nie będą organizowane.
Od 7.05 maja poza wymienionymi możliwościami, dozwolone są również spotykania publiczne się w gronie do 50 osób, ale z zachowaniem odległości co najmniej 1 metra od siebie. Mogą zostać również otwarte hale sportowe. Zniesiono również zakaz podróżowania dla zagranicznych pracowników służby zdrowia. Długość kwarantanny została skrócona z 14 do 10 dni.
Od 11.05 będą mogły być otwarte również szkoły jazdy, salony gier bingo itp. Jednak Uniwersytety i szkoły zawodowe będą musiały kontynuować zdalne nauczanie.
Pod koniec kwietnia minister transportu Knut Arild Hareide przedstawił nowe zasady dla lotnictwa pasażerskiego. Znajdują się w nich m.in. ograniczenie kontaktu między pracownikami linii lotniczych a pasażerami. Według nowych zasad między każdym pasażerem powinno znajdować się jedno puste miejsce, które zapewni wystarczającą odległość między podróżującymi. Należy również ograniczyć korzystanie z bagażu podręcznego, nie używać masek zakrywających usta i nos jak również unikać serwowanych posiłków.
W środę 6.05 na codziennej konferencji rządu, minister sprawiedliwości Monica Maeland poinformowała, że zostały podjęte decyzje, o ułatwieniu wjazdu do Norwegii dla zagranicznych pracowników sezonowych, pracujących w rolnictwie. Będą oni musieli przestrzegać zasad kwarantanny, które obowiązują wszystkich przyjeżdżających do Norwegii z zagranicy.
W ostatnich dniach głos zabrał również minister zdrowia Bent Hoie,który podkreślał, że Norwegia nie może zbyt długo żyć z zamkniętymi granicami, ponieważ 80% eksportu trafia do UE, towary muszą przyjeżdżać i wyjeżdżać, kraj potrzebuje pracowników sezonowych. Stwierdził, że rozwiązanie należy wypracować na drodze dialogu międzynarodowego.
Norweski lek Bemcentinb został wybrany do testu środków, które mają zwalczyć koronawirusa. Lek ten do tej pory przechodził testy kliniczne w obszarze leczenia nowotworów. Po jego zastosowaniu wzmacnia się układ odpornościowy. Lek zostanie przebadany przez naukowców z Wielkiej Brytanii. Badania zostały sfinansowane przez Departament Zdrowia i Opieki Społecznej Wielkiej Brytanii. Zostanie przebadanych 120 pacjentów, z czego 60 z nich dostanie norweski lek, pozostała grupa będzie leczona w sposób tradycyjny.
Źródła:
https://www.nettavisen.no/oversatt/rzadowy-kalendarz-ponownego-otwierania-norwegii/3423964585.html
https://www.nettavisen.no/oversatt/pracownicy-sezonowi-moga-wjechac-do-norwegii/3423963973.html
https://www.nettavisen.no/oversatt/hoie---nie-mozemy-zyc-z-zamknietymi-granicami/3423963427.html
autorka: Justyna Bogumił
Szwecja
W ostatnim tygodniu zmniejszyła się liczba osób zakażonych koronawirusem w Szwecji, jednak w 17 z 21 regionów Szwecji sytuacja jest wciąż niebezpieczna. Sytuacja jest jednak do opanowania gdyż w związku ze zwiększającą się liczbą osób wyleczonych z COVID-19 zwalnia się liczba łóżek w szpitalach. Szwedzi obawiali się że koronawirus dostanie się do domów gdzie przebywają osoby niepełnosprawne psychicznie gdzie mógłby zdziesiątkować pacjentów, obawa jest uzasadniona tym, że nie udało się powstrzymać pandemii w domach opieki nad osobami starszymi.
Domy opieki doczekają się rządowych pieniędzy. Zostaną one przeznaczone na pozyskiwanie nowego personelu do pracy. Rozwiązaniem ma być możliwość studiowania i nauki i łączenia tego z pracą nad opieką nad starszymi. Rząd liczy na to, że w ten sposób pozyska więcej pracowników w tym sektorze. Problem niskich płac w tym fachu nie został jednak wzięty pod uwagę.
Główny epidemiolog Szwecji, Anders Tegnell jest zaniepokojony sytuacją w kraju, gdzie zmarło na dzień 12.05, 3256 osób. Są to głównie osoby pracujące w domach opieki. Personel domów opieki z powodu niskich zarobków prawdopodobnie nie będzie w stanie zrezygnować z pracy, a więc będzie mógł dalej przekazywać chorobę. Ponadto zatrudnieni narzekają na słabe zabezpieczenie sanitarne oraz praktycznie brak środków ochrony osobistej. Premier Szwecji obiecał zająć się tą sprawą. W Szwecji przeprowadzono też prawie 27 tysięcy testów na obecność koronawirusa. Rząd chce jednak by przeprowadzano aż 100 tysięcy testów tygodniowo, odpowiedzialność spada jednak na gminy i regiony, które uważają że niemożliwe jest przeprowadzanie tak dużej liczby testów, bez profesjonalnych laboratoriów. Domagają się zatem określenia grup społecznych które mają mieć przede wszystkim dostęp do badań, obecnie są to osoby pracujące w domach opieki i służba zdrowia. Rząd upiera się jednak, że obecne warunki wystarczą do przeprowadzenia tylu testów i to gminy muszą przyspieszyć pracę.
Najpóźniej w czerwcu szwedzkie uczelnie wyższe muszą określić sposób nauczania w semestrze zimowym roku akademickiego 2020/2021. Jeżeli pandemia koronawirusa nie ustanie, Uniwersytet w Lund i Szkoła Wyższa w Borås są gotowe na nauczanie zdalne. Uniwestytety w Linköping i Umeå zapowiadają że w przypadku nie ustania pandemii nie przyjmą na studia studentów z innych krajów niż Szwecja.
3 miliardy koron przeznaczy rząd na pomoc dla przewoźników autobusowych i kolejowych, straty tej branży są związane z mniejszą mobilnością ludzi z powodu koronawirusa. Pieniądze od rządu są rekompensatą za straty z powodu niskich przychodów z zakupu biletów.
Wiele osób zostało zwolnionych z pracy z powodu pandemii, jednak zwolnieni nie dostali jeszcze od rządu wsparcia finansowego, są to często pracownicy tymczasowi. Obecnie by otrzymać zapomogę, wymagany jest określony staż pracy, niemożliwy do zrealizowania przy pracach tymczasowych. Obecnie trwają prace, by zmienić kryterium kwalifikacji prawa do zapomogi z ilości przepracowanych godzin na wysokość pensji. Póki co nie jest określona kwota minimalna do uzyskania tego prawa. Udało się jednak przeprocedować wyższą kwotę pieniędzy dla osób spełniających kryteria do uzyskania zasiłku. Osoby które z powodu pandemii nie pracowały od ostatnich 100 dni, mają prawo uzyskiwać dziennie 1000 koron zasiłku, jest to kwota wyższa o 240 koron niż przed nowelizacją przepisu. Nowelizację przeprowadził rząd wraz z partią Liberalną oraz partią Centrum.
Nadmorska gmina Falsterbo w Skanii może w przyszłości borykać się z podniesieniem się poziomu morza i w związku z tym chce zbudować mur o długości 5 km który ma chronić mieszkańców gminy przed zalaniem. Ponadto gmina zbuduje wały o długości 15 km. Całość projektu wyniesie 160 milionów koron. W tym tygodniu sąd zadecyduje czy pozwoli gminie na budowę.
W zeszłym roku doszło do sądowego procesu między państwem szwedzkim a mniejszością etniczną Samów, zamieszkujących północ kraju. Mieszkańcy Girjas w procesie zyskali prawo do decydowania o wydawaniu pozwoleń na polowania i połów ryb w regionie gdzie odbywa się wypas reniferów. Obecnie szykuje się kolejny proces z inną wioską zamieszkaną przez Samów, domagających się takiego samego prawa.
Źródła:
https://8sidor.se/sverige/2020/05/krisen-ar-inte-over/
https://8sidor.se/sverige/2020/05/mer-studier-pa-distans-i-host/
https://8sidor.se/sverige/2020/05/fler-ska-fa-a-kassa/
https://8sidor.se/sverige/2020/05/a-kassan-blir-hogre/
https://8sidor.se/sverige/2020/05/en-mur-mot-havet/
https://8sidor.se/sverige/2020/05/en-man-straffas-for-valdtakter/
https://8sidor.se/sverige/2020/05/villkoren-maste-bli-battre/
https://8sidor.se/sverige/2020/05/over-3000-doda-i-sverige/
https://8sidor.se/sverige/2020/05/manga-har-dott-pa-hem-for-gamla/
https://8sidor.se/sverige/2020/05/fragor-om-testerna/
https://8sidor.se/sverige/2020/05/pengar-till-tag-och-bussar/
https://8sidor.se/sverige/2020/05/pengar-till-vard-av-gamla/
https://8sidor.se/sverige/2020/05/fler-samer-vill-bestamma/
autor: Bogusz Charkiewicz