ROSJA
Kwiecień w Rosji skoncentrowany był wokół wielu zawirowań w sferze dyplomatycznej, spowodowanych w dużej mierze działaniami Federacji na granicy rosyjsko-ukraińskiej.
Polska
Marzec był kolejnym miesiącem pełnym zmian personalnych w szeregach największych polskich partii. Jako pierwsza posła straciła Koalicja Obywatelska. 2 marca Tomasz Zimoch ogłosił że odszedł z klubu parlamentarnego i zostanie posłem niezależnym. Swoją decyzję uzasadnił przemianą, jaka według niego zaszła od wyborów: „Koalicja miała być szerokim ruchem, także obywatelskim. Od pewnego czasu odnosiłem wrażenie, że koalicja staje się partyjnym ramieniem w sejmie. Dlatego zdecydowałem się na opuszczenie klubu”. Tomasz Zimoch, podobnie jak Joanna Mucha i Paulina Hennig-Kloska, które również opuściły Koalicję Obywatelską, dołączył do Koła Parlamentarnego Polska 2050.
Bułgaria
23 lutego w Warszawie miało miejsce uroczyste otwarcie bułgarskiego przedstawicielstwa urzędu turystycznego. Wzięli w nim udział: wiceminister rozwoju Andrzej Gut-Mostowy, wicepremier Bułgarii Marina Nikolowa i prezes Polskiej Organizacji Turystycznej Rafał Szlachta. Wicepremier Bułgarii podkreślała, że Polska to jeden z 10 najważniejszych rynków źródłowych w turystyce kraju. Oba państwa liczą na pogłębienie współpracy i ożywienie ruchu turystycznego wraz ze stopniowym zwalczaniem pandemii.
W niedzielę 17 stycznia zatrzymano czołowego przedstawiciela rosyjskiej opozycji, a następnego dnia pozytywnie rozpatrzono wniosek o zastosowanie środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania. Aleksiej Nawalny przyleciał z Niemiec, gdzie znajdował się od czasu podjęcia próby jego otrucia w sierpniu, na moskiewskie lotnisko Szeremietiewo.
Wybory parlamentarne
W dniach 11 i 25 października 2020 r. odbyły się wybory parlamentarne. W drugiej turze zwyciężyli reprezentanci konserwatywnego ugrupowania Związek Ojczyzny – Chrześcijańscy Demokraci (TS-LKD), na którego czele stoi Gabrielius Landsbergis. Partia uzyskała 24,8% głosów. Drugie miejsce uzyskał Litewski Związek Chłopów i Zielonych – LVŽS, czyli ugrupowanie rządzące dotychczas. Ingrida Šimonytė została wybrana na premiera nowego rządu litewskiego. W grudniu, po długich negocjacjach między nowym premierem a prezydentem udało się zatwierdzić skład nowego rządu. Šimonytė podkreśla pielęgnowanie obrazu wielokulturowej Litwy. Priorytetami będą m.in. reorganizacja gospodarki kraju, kwestia wolnej Białorusi, pomoc w dążeniu do odzyskania terenów okupowanych przez Rosję, a także polityka skupiająca się na wspieraniu praworządności w Unii Europejskiej.
25 lat po Dayton
W tym roku Bośni i Hercegowina obchodziła rocznice porozumienia wynegocjowanego w Dayton, które zakończyło wojnę domową. Porozumienie zostało podpisane 14 grudnia 1995 roku w Paryżu i między innymi ustanowiło nową konstytucję Bośni i Hercegowiny oraz regulowało podział polityczno-administracyjny państwa na dwie części: Federację Bośni i Hercegowiny i Republikę Serbską oraz autonomię dystryktu Brčko. Układ z Dayton ustalał również kwestię Bośni i Hercegowiny jako strefy nadzorowanej przez siły Paktu Północnoatlantyckiego IFOR (Implementation Force), a później SFOR (Stabilization Force). Dodatkowo, ustanowiono urząd Wysokiego Przedstawiciela dla Bośni i Hercegowiny.
Negocjacje akcesyjne Albanii z Unią Europejską
Pomimo wcześniejszego sprzeciwu Francji z 2019 roku, wobec polityki rozszerzania Unii Europejskiej, 26 marca 2020 roku Radzie Europejskiej udało się wypracować konsensus i została zatwierdzona decyzja o rozpoczęciu negocjacji akcesyjnych z Albanią i Macedonią Północną. Tirana jest zobowiązana wypełnić 15 fundamentalnych warunków w tym wprowadzenie reform w sądownictwie, zmiana ordynacji wyborczej zgodnie z zaleceniami OBWE, utworzenie instytucji do walki z korupcją i przestępczością zorganizowaną, nowelizacja ustawy medialnej oraz zapobieżenie składania bezpodstawnych wniosków o azyl w państwach UE przez obywateli Albanii. Jednocześnie Minister Albanii Edi Rama zaprzeczył istnieniu unijnych warunków.
Strategiczna współpraca z Turcją
16 października 2020 r. w Kijowie doszło do spotkania prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego z przywódcą Turcji Recepem Erdoganem.
Oba państwa łączy obawa przed zwiększającymi się wpływami Rosji w regionie Morza Czarnego i Stepu Pontyjskiego. Impulsem była m.in. aneksja Krymu w 2014 r., a także rozwijające się interesy Rosji i Turcji wobec wojny domowej w Libii. Od tego czasu Turcję i Ukrainę łączy współpraca militarna. Przykładem może być rok 2019, gdy Ukraina nabyła tureckie drony bojowe “Bayraktar TB2”.
Wybory do Skupštiny
Wybory do Skupštiny (serbskiego parlamentu) odbyły się 21 czerwca 2020. Wybory zakończyły się zwycięstwem listy wyborczej Aleksandra Vučića oraz Serbskiej Partii Postępowej. Hasło koalicji w wyborach to „Aleksandar Vučić - Dla naszych dzieci”. Urzędująca partia i koalicjanci zyskali 62,4% głosów i 189 mandatów na 250 miejsc w parlamencie Serbii. Drugi wynik przypadł liście ministra spraw zagranicznych Ivicy Dačicia, lidera Socjalistycznej Partii Serbii (SPS), która dostała 10,7% głosów i 32 mandaty. Natomiast, 17 mandatów uzyskały blisko współpracujące z rządem partie mniejszości narodowych. Większość ugrupowań opozycyjnych zbojkotowała wybory nie biorąc w nich udziału. Oskarżali partię rządzącą o całkowitą kontrolę mediów w państwie oraz zwiększenie progu wyborczego z 3% do 5% co uniemożliwiało przeprowadzenie demokratycznych wyborów w państwie.
Integracja Macedonii Północnej z Zachodnimi partnerami
27 marca 2020 roku Macedonia Północna oficjalnie dołączyła do Sojuszu Północnoatlantyckiego, jako 30 pełnoprawny sojusznik NATO. Porozumienie między Skopje a NATO zostało zawarte po tym, jak Macedonia zgodziła się zmienić oficjalną nazwę swojego państwa na Macedonia Północna, kończąc długotrwały spór historyczny z Grecją. Dla dążącej do zaciśnięcia więzi z Zachodem Macedonii Północnej, kolejnym wyzwaniem jest proces przystąpienia do Unii Europejskiej. Od 2005 roku Republika posiada status państwa kandydującego. Czynione przez lata postępy w walce z korupcją i przestępczością zorganizowaną, a także reformy administracji publicznej i sądownictwa spowodowały, że 24 marca 2020 roku Republika Macedonii Północnej wraz z Albanią otrzymały polityczną zgodę na rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Unią Europejską.
Przetasowania władzy w Kosowie
Dnia 3 lutego 2020 roku został powołany nowy rząd na czele z liderem opozycyjnego ugrupowania Samostanowienie (Vetëvendosje) – Albinem Kurtim. Głównymi celami nowego premiera jest walka z korupcją, reformy społeczno-gospodarcze, integracja z UE i USA, przy zachowaniu samodzielnej polityki w relacjach z Serbią. Utworzony w 2010 roku ruch Samostanowienie zyskał popularność, sprzeciwiając się działaniom Zachodu w Kosowie oraz auspicjom UE w negocjacjach z Serbią. Antyestablishmentowe ugrupowanie weszło w koalicję z prawicową partią - Demokratyczną Ligą Kosowa (LDK). Jednak, 25 marca 2020 roku, zaledwie miesiąc po utworzeniu nowego rządu, gabinet premiera Albina Kurtiego otrzymał w parlamencie wotum nieufności. Wniosek zainicjowała partia koalicyjna LDK. Głównym powodem złożenia wotum miał być brak porozumienia w kwestii ogłoszenia stanu wyjątkowego i dymisja ministra spraw wewnętrznych z partii LDK. Jednak według Ośrodka Studiów Wschodnich (OSW) prawdziwą przyczyną był niepokój koalicjantów przed zapowiadanymi działaniami antykorupcyjnymi. Nowy rząd premiera Avdullacha Hotiego z partii LDK został utworzony 3 czerwca 2020 roku. Nowy rząd poparło 61 głosów ze 120 osobowego parlamentu, partia Samostanowienie zbojkotowała głosowanie. Do koalicji weszły partie – Inicjatywa Socjaldemokratyczna (NISMA) oraz Przyszłość Kosowa (AAK).
Ciąg dalszy konfliktu serbsko-czarnogórskiego
Po prawie roku konflikt serbsko-czarnogórski dotyczący kontrowersyjnej ustawy o wolności religijnej osiągnął apogeum. Ustawa o wolności religijnej stała się kością niezgody w stosunkach serbsko-czarnogórskich pod koniec 2019 roku. Serbski Kościół Prawosławny i społeczność serbska w Czarnogórze oskarża Milo Dukanovicia o zamiary zawłaszczenia majątku cerkiewnego. Według tej ustawy wszystkie wspólnoty religijne w Czarnogórze będą musiały przedstawić dowód własności majątków sprzed 1918 roku. Warto zauważyć, że serbską narodowość deklaruje w Czarnogórze aż 28% społeczeństwa. W listopadzie 2020 roku ustępujący rząd Czarnogóry wydalił Ambasadora Serbii. Ambasador został wydalony za wystąpienie, na którym określił decyzję Czarnogóry o przyłączenie się do Serbii z 1918 „wyzwoleniem”. Serbia dokonała aktu retorsji wydalając Ambasadora Czarnogóry w Serbii, jednak w ostateczności zmieniła zdanie. Prawdopodobnie rząd Serbii liczy na zmianę kierunku prowadzenia polityki przez nowy rząd w Czarnogórze.
Pandemia Covid-19 w Estonii: łączna liczba przypadków od początku pandemii - 39 212, liczba zgonów – 354. Od drugiej połowy listopada po raz pierwszy w pandemii, Estonia odnotowuje silny wzrost zakażeń i zgonów.
WYBORY PARLAMENTARNE W GRUZJI
31 października 2020 odbyły się wybory parlamentarne w Gruzji. Do jednoizbowego parlamentu gruzińskiego wybieranych jest 150 deputowanych na czteroletnią kadencję w systemie mieszanym. W czerwcu tego roku przyjęto poprawkę do konstytucji zmieniającą ordynację wyborczą. Według nowelizacji, dokonany został nowy podział mandatów, zgodnie z którym 120 deputowanych wyłania się w systemie proporcjonalnym (wcześniej 77) oraz 30 z nich w systemie większościowym (wcześniej 73). Zmniejszono także próg wyborczy dla pojedynczych partii do 1% (wcześniej 5%) oraz dla koalicji - liczba partii razy 1%.
Nadzwyczajne kompetencje
Na przełomie marca i kwietnia węgierski parlament zatwierdził ustawę o stanie zagrożenia m.in. zwiększającą uprawnienia premiera i rządu w związku z epidemią SARS-CoV-2. Dzięki posłom rządzącej koalicji Fideszu i Chrześcijańsko-Demokratycznej Partii Ludowej (KDNP) Viktor Orban uzyskał możliwość zarządzania państwem za pośrednictwem dekretów przynajmniej do końca czerwca 2020 roku. W praktyce oznaczało to możliwość zawieszenia istniejących praw, jak również ogłaszania nowych w trybie ekspresowym. Tak znaczące rozszerzenie kompetencji premiera i całego rządu wywołało zaniepokojenie Komisji Europejskiej oraz obrońców praw człowieka, którzy zwrócili uwagę na niemal nieograniczone możliwości w walce z politycznymi przeciwnikami. Rząd w Budapeszcie wykorzystał jednak swoje kompetencje w taki sposób, aby zbudować pozytywny wizerunek, wielokrotnie podkreślając, iż jest to rozwiązanie tymczasowe, podyktowane dynamicznie rosnącą liczbą zachorowań. W połowie czerwca parlament odebrał premierowi nadzwyczajne uprawnienia w związku z ustabilizowaniem się sytuacji epidemiologicznej na Węgrzech.
Antyrządowe demonstracje w Bułgarii
W lipcu 2020 roku rozpoczęły się masowe protesty antyrządowe w Bułgarii. Demonstranci oskarżają rząd o korupcję i domagają się dymisji rządzącego od 2009 roku premiera Bojka Borisowa oraz prokuratora generalnego Iwana Geszewa.
Dzisiaj odbywają się wybory prezydenckie w Mołdawii. Poprzedził je długi ciąg wydarzeń, który może w dużym stopniu wpłynąć na to, jak obywatele Mołdawii zagłosują na najważniejszych kandydatów o diametralnie różnych poglądach na politykę zagraniczną i podejściach do polityki wewnętrznej.
Wszelkie prawa zastrzeżone © przez Forum Młodych Dyplomatów.